Czerwiec - zdrowe wakacje

Promieniowanie ultrafioletowe (UV) stanowiące jedynie niewielką część promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni Ziemi, odgrywa bardzo ważną rolę w wielu procesach biosfery i ma ogromny wpływ na zdrowie człowieka.

Nadmierna ekspozycja na słońce może wywołać:

• fotostarzenie się skóry

Przedwczesne starzenie się skóry spowodowane wieloma procesami zachodzącymi pod wpływem promieniowania ultrafioletowego,

• rumień i nowotwory skóry

Bezpośrednią reakcją skóry po ekspozycji na Słońce jest powstawanie rumienia. Natychmiastowe (wywołane przez promieniowanie UV-A) ciemnienie skóry u ludzi o ciemnej karnacji jest reakcją nietrwałą i zanika po kilku godzinach. Trwała barwnikowa reakcja (wywoływana głównie przez UV-B) jest widoczna po 2-3 dniach i utrzymuje się przez 2-3 miesiące. Przy dużych dawkach promieniowania UV i długotrwałej, jednorazowej ekspozycji na Słońce może dojść do ostrych oparzeń słonecznych.

Do przewlekłych skutków działania promieniowania ultrafioletowego na skórę człowieka zalicza się nowotwory złośliwe skóry. Najistotniejszym czynnikiem ryzyka, sprzyjającym powstawaniu raka skóry, jest nadmierna ekspozycja na Słońce czy oparzenia słoneczne skóry, zwłaszcza w dzieciństwie i wczesnej młodości. Czynnikiem predysponującym do rozwoju raka skóry jest również fenotyp człowieka. Ludzie o jasnej karnacji skóry, niebieskich bądź zielonych oczach oraz jasnych włosach są bardziej narażeni na nowotwory skóry.

 Istnieją dwie główne grupy nowotworów złośliwych skóry:

- nieczerniakowe raki skóry (stanowią około 10% wszystkich nowotworów złośliwych w Polsce)

- czerniak złośliwy (stanowi około 2-5% nowotworów złośliwych skóry głowy oraz szyi i jest przyczyną około 75% zgonów w tej grupie nowotworów)

• przebarwienia skóry

Pojawiają się w przypadku nadmiernego przebywania na słońcu lub intensywnego, długotrwałego korzystania z solarium,

• zaskórniki

Promieniowanie UV ma wpływ na wzrost ilości pojawiających się zaskórników na skórze.

• nadprodukcja wolnych rodników

Wolne rodniki - czyli reaktywne formy tlenu, powodują utlenianie, drobne uszkodzenia i degenerację włókiem kolagenowych. Pogarszają stan skóry, przyspieszają jej starzenie.

• immunosupresja

Zwiększona ekspozycja na promieniowanie UV prowadzi do osłabienia układu odpornościowego. Udowodniono, że intensywne opalanie się prowadzi do reaktywacji wirusa opryszczki - Hermes Simplex Virus. Poziom osłabienia odporności organizmu przez promieniowanie UVB zależy od indywidualnych i genetycznych uwarunkowań,

• choroby oczu

Długotrwałe narażenie oczu na bezpośredni kontakt z promieniowaniem UV i brak ochrony przed nim może doprowadzić do poważnych zmian chorobowych oczu. Promieniowanie UV może być źródłem takich uszkodzeń narządu wzroku jak: zaćma korowa, świetlne zapalenie spojówki, zapalenie rogówki, skrzydlik, czerniak i inne. Dlatego tak ważna jest ochrona oczu za pomocą okularów przeciwsłonecznych, które wyposażone są w specjalne filtry. Na całym świecie rocznie ok. 12-15 mln. osób oślepło z powodu zaćmy, z czego 20% może być spowodowane działaniem promieniowania słonecznego

Zalecane środki chroniące przed nadmiernym promieniowaniem UV (wg WHO):

• ogranicz czas przebywania w słońcu szczególnie koło południa, w godz. 10:00-14:00,

• rób przerwy w opalaniu się, częściej przebywaj w cieniu,

• noś ubrania ochronne, bawełniane, szczególnie chroń: oczy, twarz, szyję,

• noś okulary przeciwsłoneczne wyposażone w specjalne filtry,

• używaj kremów ochronnych o szerokim spektrum ochrony przeciwsłonecznej,

• chroń niemowlęta i dzieci już od najmłodszych lat i ucz je wraz z wiekiem

racjonalnego korzystania ze słońca.

    Źródło: https://www.gov.pl/web/psse-elk/promieniowanie-ultrafioletowe-uv